Karl Hagenauer (Att) (1898-1956), Wiener Werkstätte Hagenauer IJsbeer

Over dit stuk

Prachtige gestileerde ijsbeer. Het knappe van dit ontwerp is dat het karakter van het dier en zelfs zijn pose heel goed is weergegeven en toch heel kunstzinnig is ontworpen. Er lijkt sprake van gezichtsbedrog, omdat het bijna een reliëf lijkt, het is slechts 2 cm diep. Toch is het beest rond en komt het prachtig tot leven. Er zijn meerdere dieren in deze stijl ontworpen door Hagenauer, in de periode 1945-1950.

Het is een zeer kenmerkend ontwerp van Hagenauer, toch heb ik deze ijsbeer voor de goede orde toegekend aan de Werkstätte Hagenauer omdat de signatuur ontbreekt. Het houten plaatje onder de messing basis is niet origineel, waarschijnlijk mist daardoor ook de bekende signatuur.

Biografie:
De naam van Karl Hagenauer (Oostenrijk, 1898-1956) is onlosmakelijk verbonden met zijn broer Franz (Wenen, 1906-1986) en de Wiener Werkstätte Hagenauer.
Zijn vader Carl richtte in 1898 deze firma op en maakte allerlei kleine bronsjes, decoratieve items, maar ook gebruiksgoederen.
Zijn zoons, beiden talentvol, stuurde hij al op 12 jarige leeftijd naar Franz Cizeks jeudcursussen aan de Kunstgewerbeschule, de Academie voor toegepaste kunst in Wenen. Zij hebben daar ook hun opleiding gevolgd, Karl studeerde architectuur bij Josef Hoffmann en Oskar Strnad.
Franz studeerde beeldhouwkunde bij Anton Hanak en Josef Hoffmann. Hij liep ook stage bij Dagobert Peche bij de Wiener Werkstätte.

Karl was zeer talentvol in vormgeving en tekenen, hij stileerde dierfiguren en andere figuren, vaak handgemaakt uit brons of messing, zeer bekend is zijn gestileerde weergave van Josephine Baker. Daarnaast was hij ook zakelijk zeer kundig en ging meteen na zijn studie in 1919 aan het werk bij het familiebedrijf. Na de dood van hun vader de leiding op zich in 1928.

Beide broers ontwierpen voor de firma, ze waren ook nauw verbonden met de Wiener Werkstätte wiens invloed groot was. Zo hebben kunstenaars als Otto Prutscher, Josef Hoffmann en F.J. Merkel, ontwerpen gemaakt voor Hagenauer Werkstätte. In 1930 werd ook Julias Jirasek (1896-1966) aangenomen, hij had net als Karl zijn opleiding bij Oskar Strnad op de Academie gevolgd.

De broers maakten gebruik van diverse materialen voor hun sculpturen en decoratieve objecten als spiegels en kandelaars, eerst vooral brons en messing, later ook in hout, vernikkeld metaal, zilver en zelfs ivoor.

Hun werk was zeer geliefd, in Europa, maar ook in de Verenigde Staten. Ze exposeerden op de diverse wereldtentoonstellingen en ontvingen diverse prijzen, zoals in Londen, Monza en Parijs (1925). Ze verwierven nog meer internationale erkenning en kopers.

In 1956 stierf Karl en nam zijn broer Franz de leiding op zich, uiteindelijk sloot het vermaarde Werkstätte Hagenauer na de dood van Franz in 1986 voorgoed zijn deuren.

Nog steeds zijn de designs en sculpturen van Karl en Franz Hagenauer bijzonder gewild. Ook in de Musea maakt hun werk deel uit van menige collectie. In Wenen wordt de Hagenauer Werkstätte van groot belang geacht en gezien als representatie van de Weense Arts & Crafts.

Literatuur:
- Alistair Duncan; 'Art Deco Sculpture', Thames & Hudson, London 2016. P. 258-265.
- Christian Brandstätter, Daniela Gregori, Rainer Metzger; 'Wenen 1900', Librero 2018, p.266-269, 462 en 463.
(Oorspronkelijke titel 'Vienna 1900 Complete', Thames $ Hudson, 2018.)
- 'Modern work of Metalwork', Bröhan Museum Berlin, 1990. P. 510-517.

Conditie

Uitstekend, het houten plaatje onder de sokkel is vervangen.